Hoe aannames kunnen leiden tot een leven vol stamppot andijvie en zonder salontafel

Toen ik net gestart was als communicatietrainer en coach las ik over een klassiek voorbeeld van miscommunicatie.
Het verhaal ging over een man en vrouw die al 25 jaar getrouwd waren. Elke maandag maakte de vrouw stamppot andijvie voor haar man, omdat zijn moeder dat ook altijd deed. Zij dacht dat haar man dat heerlijk vond. De man wilde zijn vrouw niet teleurstellen en dacht dat zíj zo van andijvie hield. Zo aten ze jarenlang elke week stamppot andijvie, terwijl ze het geen van beiden lekker vonden. En alleen omdat ze dachten dat de ander …..

Alhoewel dit natuurlijk een beeldend voorbeeld was om uit te leggen hoe gemakkelijk we aannames doen en wat het effect daarvan kan zijn, vond ik het niet zo’n waarschijnlijk verhaal. Hoezo ga je 25 jaar lang iets eten wat je niet lekker vindt?!?

Totdat …. we deze winter besloten om ons huis te re-stylen. Een van onze dochters vroeg waarom wij eigenlijk geen salontafel hadden, waarop Derk Jan en ik tegelijk zeiden ‘Dat vind je vader/moeder niks!’. En zo bleken we onze eigen stamppot andijvie te hebben gemaakt. Jarenlang ongemak met kleine bijzet-tafeltjes en glazen naast de bank die omver geschopt werden, omdat we ergens iets hadden aangenomen zonder het te checken bij de ander.

Nu is ‘wel of niet een salontafel’ niet van essentieel belang voor je levensgeluk.
Maar in de dagelijkse praktijk leiden aannames vaak tot teleurstellingen.

  • We nemen aan dat de ander wel snapt dat we even wat aandacht nodig hebben na een zware dag en zijn onaangenaam verrast als die ander zich juist nu even terugtrekt (omdat die denkt dat jij dat wel nodig zult hebben na een lange dag)
  • We nemen aan dat onze collega’s wel zien dat we het zo druk hebben en een handje zullen helpen maar zijn teleurgesteld als ze om 17 uur vriendelijk lachend het kantoor verlaten (omdat je niet om hulp hebt gevraagd)
  • We gaan ervan uit dat onze collega wel snapt dat jij geïnteresseerd bent in die leuke opdracht en balen als die aan onze neus voorbij gaat (omdat de ander denkt dat jij het  te druk hebt nu je steeds doorwerkt tijdens de lunch).

Als mensen aangeven dat ze teleurgesteld zijn in de reacties of het gedrag van hun collega’s en medewerkers en je vraagt ‘Wat hebben jullie daarover afgesproken?’ blijft het geregeld even stil.
Het is toch logisch dat …
Ik heb toch laten merken dat ….
Ik mag er toch vanuit gaan dat …

We denken dat de ander net zo denkt als wij. Zo ontstaan er allerlei verwachtingen waaraan de ander vervolgens niet voldoet; vaak zonder dat we ons daar bewust van zijn en zonder die verwachtingen überhaupt te hebben uitgesproken …

Als je teleurstellingen wilt voorkomen kun je maar beter je verwachtingen uitspreken of nog beter: goede afspraken met elkaar maken.
Een mooie tool daarvoor zijn deze 5 checks voor effectief afspreken:

  1.  Heb je het gevraagdNiet zelden vergeten we om hardop uit te spreken wat we van de ander willen ….
  2. Heeft de ander jouw boodschap ontvangen? Geregeld nemen we aan dat de ander luistert als we iets zeggen en dat onze boodschap wel aan zal komen, maar – zeker bij mails – is dat niet altijd het geval ….
  3. Heeft de ander jou ook begrepen? Dat de ander jouw boodschap heeft ontvangen betekent nog niet dat die ander ook begrepen heeft wat jouw bedoelingen zijn…
  4. Bestaat er overeenstemming tussen jou en de ander? Begrepen wil nog niet zeggen dat de ander ermee heeft ingestemd …Is de ander het met jouw voorstel eens? Of neemt die jouw boodschap aan voor kennisneming?
  5. Welke afspraken heb je gemaakt over de uitvoering? Overeenstemming betekent nog niet dat het is gedaan…. Wat spreek je af met elkaar over deadlines, terugkoppeling en dergelijke?

Deze 5 checks helpen je om misverstanden te voorkomen en zo effectiever en met meer plezier samen te werken.
En als je een volgende keer merkt dat je tóch aan het invullen bent voor de ander, probeer dit dan eens in positieve zin te doen: Welke goede reden heeft de ander om (niet) te doen wat ie (niet) doet?

Hartelijk dank voor je aandacht en graag tot een volgende keer!

Wil je aan de slag met de kwaliteit van jouw communicatie en/of de effectiviteit van de communicatie en samenwerking binnen jouw organisatie? Aarzel niet en bel of mail me dan. En als je gewoon (vrijblijvend) wilt sparren en klankborden met mij naar aanleiding van dit bericht hoor ik het ook graag.